امروزه علاوه‌بر شرکت پست دولتی کشور، شرکت‌های خصوصی مختلفی برای ارسال بسته وجود دارند که هرکدام مشخصات و مزایای خود را دارند. همچنین، با رونق‌گرفتن فرهنگ خرید آنلاین در سال‌های اخیر، تقریباً هیچ یک از اطرافیان خود را نمی‌بینید که حداقل یک بار از خدمات شرکت‌های پستی استفاده نکرده باشد.
در این شرایط، شناخت سرویس‌های مختلف ارسال بسته و انتخاب بهترین گزینه برای افراد لازم است. یکی از پرتکرارترین سوال‌ها به تفاوت پست پیشتاز و تیپاکس برمی‌گردد. چه گیرنده‌ی یک بسته باشید و چه فرستنده‌ی آن، آگاهی از تفاوت پست پیشتاز و تیپاکس می‌تواند شما را در انتخاب خدمت مناسب‌تر کمک کند.
تفاوت‌های پست پیشتاز و تیپاکس
قطعا به دلیل ماهیت ارسال بسته که پیچیدگی چندانی ندارد، نمی‌توان انتظار تفاوت خیلی زیاد در نوع خدمات شرکت پست و تیپاکس با یکدیگر داشت. به همین دلیل، تفاوت پست پیشتاز و تیپاکس آن‌قدرها هم چشمگیر نخواهد بود؛ اما در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم که بتوانید زمان تصمیم‌گیری، داده‌ها و اطلاعات بیشتری داشته باشید.
نوع مالکیت
تفاوت در نوع مالکیت یکی از جنبه‌های قابل‌توجه در مقایسه میان پست پیشتاز و تیپاکس است. پست پیشتاز زیرمجموعه‌ای از شرکت ملی پست ایران و یک نهاد دولتی به‌شمار می‌آید؛ بنابراین، مدیریت و سیاست‌گذاری‌های آن توسط دولت انجام می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که بسیاری از فرآیندها در این سرویس بر اساس چارچوب‌های رسمی، بروکراسی‌های مشخص و مقررات از پیش تعیین‌شده انجام گیرد. در نتیجه، پست پیشتاز ممکن است در برخی موارد محدودیت‌هایی در تغییرات سریع یا تصمیم‌گیری‌های خلاقانه داشته باشد.
در مقابل، تیپاکس یک شرکت خصوصی است که به‌صورت مستقل و غیردولتی اداره می‌شود. این نوع مالکیت معمولاً به معنای انعطاف‌پذیری بیشتر در نحوه‌ی ارائه‌ی خدمات، پاسخ‌گویی سریع‌تر به نیاز بازار و قابلیت نوآوری در ساختار و سیاست‌هاست. البته باید توجه داشت که این تفاوت در مالکیت الزاماً به معنای برتری یکی بر دیگری نیست. هر دو نوع ساختار، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به نیاز و اولویت‌های مشتری بستگی دارد.
تفاوت در بسته‌بندی
در زمان ارسال بسته‌های پستی و البته انتخاب شرکتی که قصد دارید با آن کار کنید، حتماً توجه داشته باشید که شرکت پست، خود مسئولیت بسته‌بندی کردن بسته‌ها را بر عهده می‌گیرد. به عبارتی، اصلاً مهم نیست بسته‌ی شما ویژه است یا خیر. تمامی بسته‌ها باید بر اساس پروتکل شرکت پست بسته‌بندی شوند.
اما در شرکت تیپاکس این موضوع وجود ندارد. شرکت تیپاکس تنها مسئولیت بسته‌بندی بسته‌های ویژه را بر عهده گرفته است. در نتیجه، در صورتی که بخواهید بسته‌ی خود را با تیپاکس ارسال کنید، باید خودتان بسته را به خوبی بپیچید تا در نهایت بسته آسیب نبیند.
ابعاد بسته‌های مورد قبول
شرکت تیپاکس به هیچ عنوان بسته‌هایی را که ریز یا خیلی کوچک باشند، به دلیل احتمال گم شدن آن‌ها، قبول نمی‌کند. پس اگر می‌خواهید یک بسته‌ی کوچک را برای کسی ارسال کنید، باید آن را در جعبه‌ای بزرگ قرار داده و سپس اطراف آن را با پوشال بپوشانید.
این موضوع در شرکت پست وجود ندارد. چرا که شرکت پست خود بسته‌ها را بسته‌بندی می‌کند. به همین دلیل، جعبه‌های کوچکی را برای بسته‌های خیلی کوچک در نظر گرفته است و مرسوله را طبق استانداردهای خود بسته‌بندی می‌کند.
نوع پیگیری
یکی دیگر از تفاوت‌های پست پیشتاز و تیپاکس در نحوه‌ی پیگیری مرسوله‌ها است. به طور کلی، شما با استفاده از ۴ روش زیر می‌توانید بسته‌های خود را در پست پیشتاز پیگیری کنید:
- به سامانه‌ی tracking.post.ir مراجعه کرده و در قسمت کد رهگیری، کد بسته‌ی خود را وارد کنید.
- با شماره‌ی ۱۹۳ تماس بگیرید و بارکد مرسوله را وارد کنید.
- به شماره‌ی ۲۰۰۰۴۴۱ پیامکی ارسال کنید و در آن حرف R چسبیده به کد رهگیری خود را بفرستید.
- در پیام‌رسان بله به ربات «بازو» به آدرس post_bot مراجعه کنید.
اما در مورد تیپاکس تنها سامانه‌ی tipaxco.com/tracking وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند. مزیت تیپاکس نسبت به پست پیشتاز این است که شما می‌توانید با داشتن شماره‌ی سفارش، کد رهگیری (۱۵ تا ۲۵ رقم) یا شماره‌ی بارکد (۱۳ کاراکتر) سفارش خود را پیگیری کنید. در صورت فراموشی این موارد نیز می‌توانید از طریق تماس با سامانه‌ی ۰۲۱۸۴۵۷ اقدام نمایید.
تفاوت در قیمت
هزینهی ارسال مرسوله با تیپاکس بستگی به ابعاد، وزن، فاصله، ارزش بسته و درخواست یا عدم درخواست بسته‌بندی دارد. مثلاً ارسال درون‌شهری تهران برای یک بسته به ارزش یک میلیون تومان و با وزن ۶ کیلوگرم، بدون نیاز به بسته‌بندی و جمع‌آوری درب منزل، حدودا ۱۹۳،۰۰۰ تومان هزینه دارد.
طبق نرخنامه‌ی خدمات پستی سال ۱۴۰۴ شرکت پست، تعرفه‌ی باربری درون‌استانی محصول با پست پیشتاز برای بسته‌های با وزن بیشتر از ۱ کیلوگرم، حدود ۸،۵۰۰ تومان به ازای هر کیلو است. به طور کلی، هر چه وزن مرسوله بیشتر باشد، تعرفه‌ی آن هم گران‌تر می‌شود. در مثال بالا، هزینهی ارسال چیزی حدود ۵۱،۰۰۰ تومان درمی‌آید. هرچند هزینهی نهایی برای هر دو سرویس به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد، می‌توان نتیجه گرفت که یکی از تفاوت‌های پست پیشتاز و تیپاکس این است که پست پیشتاز معمولاً از تیپاکس ارزان‌تر است.
پرداخت درب منزل
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بین پست پیشتاز و تیپاکس در شیوه‌ی پرداخت هزینهی ارسال است. در صورتی که بسته‌ی خود را از طریق تیپاکس ارسال کنید، این امکان وجود دارد که هزینهی تیپاکس را گیرنده هنگام دریافت بسته پرداخت کند. این ویژگی که به «پرداخت در محل» معروف است، برای بسیاری از افراد به‌ویژه کسب‌وکارهای آنلاین که با مشتریان متعدد سروکار دارند، بسیار کاربردی است. با استفاده از این روش، فرستنده نیازی به پرداخت هزینهی ارسال در لحظه‌ی تحویل کالا ندارد و مشتری نهایی مسئول پرداخت خواهد بود.
در مقابل، پست پیشتاز چنین امکانی را ارائه نمی‌دهد. در این روش، هزینهی ارسال باید به‌صورت کامل توسط فرستنده پرداخت شود و امکان انتقال این هزینه به گیرنده وجود ندارد. به نظر می‌رسد این تفاوت ریشه در نوع مالکیت این دو سرویس داشته باشد؛ چرا که خدمات دولتی معمولاً انعطاف‌پذیری کمتری در مقایسه با شرکت‌های خصوصی دارند و فرآیندهای ثابتی را دنبال می‌کنند.
مدت زمان ارسال بسته
یکی از تفاوت‌های پست پیشتاز و تیپاکس، مدت زمان ارسال و تحویل بسته‌هاست. بسته‌هایی که با استفاده از پست پیشتاز ارسال می‌شوند، معمولاً در بازه‌ای بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت به مقصد می‌رسند. این سرویس برای کسانی مناسب است که به‌دنبال ارسال سریع، مقرون‌به‌صرفه و نسبتاً قابل‌پیش‌بینی هستند. پست پیشتاز از زیرساخت گسترده و هماهنگ شرکت ملی پست بهره میبرد که همین موضوع باعث ثبات نسبی در زمان تحویل می‌شود.
در مقابل، تیپاکس زمان تحویل متغیرتری دارد و بسته به فاصله‌ی مبدا و مقصد، ممکن است تحویل آن بین ۲۴ ساعت تا ۵ روز کاری طول بکشد. با این حال، تیپاکس در شهر تهران مزیت‌هایی چون ارسال یک‌روزه را نیز ارائه می‌دهد. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود تیپاکس برای ارسال‌های فوری درون‌شهری یا ارسال به شهرهای بزرگ، انتخاب بهتری باشد. با این حال، برای مسیرهای دورتر یا مناطق کم‌دسترس، زمان تحویل ممکن است طولانی‌تر باشد.
تفاوت در جبران خسارت
در زمینه‌ی جبران خسارت، تیپاکس ساختار دقیق‌تری دارد و بسته به نوع مرسوله‌ی پستی و نوع مشتری، مبالغ متفاوتی را پوشش می‌دهد. حداقل مبلغ جبران خسارت برای بسته‌ها ۴۰۰ هزار تومان و حداکثر آن ۱۰۰ میلیون تومان است. البته این سقف برای مشتریان قراردادی افزایش یافته و تا ۳۰۰ میلیون تومان هم می‌رسد. همچنین برای پاکت‌هایی که حاوی اسناد و اوراق مجاز هستند، جبران خسارت تا سقف ۲۰۰ هزار تومان و برای پاکت‌های حاوی کالا تا ۲ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
در مقابل، شرکت پست در خدمات پست پیشتاز، سقف ارزش تعیین‌شده برای جبران خسارت را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرده است. هرچند جزئیات این خدمات به اندازه تیپاکس تفکیک‌شده نیست، اما همچنان امکان بیمه کردن مرسوله تا این سقف وجود دارد. به‌طور کلی، تیپاکس در این زمینه انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و گزینه‌های متنوع‌تری را متناسب با نیاز مشتریان ارائه می‌دهد.
تیپاکس بهتر است یا پست پیشتاز؟
اینکه تیپاکس بهتر است یا پیشتاز، کاملاً بستگی به شما و مواردی که برایتان مهم است دارد. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم:
| تفاوت‌ها | پست پیشتاز | تیپاکس |
|---|---|---|
| مالکیت | دولتی (زیرمجموعه شرکت ملی پست) | خصوصی (شرکت غیردولتی) |
| بسته‌بندی | توسط شرکت انجام می‌شود | فقط بسته‌های ویژه بسته‌بندی می‌شوند |
| ابعاد مرسوله | مرسوله‌های کوچک پذیرفته می‌شوند | بسته‌های کوچک پذیرفته نمی‌شوند |
| پیگیری مرسوله | چند روش مختلف (سایت، تلفن، پیامک، ربات بله) | فقط از طریق سایت و تماس تلفنی |
| هزینهی ارسال | معمولاً ارزان‌تر | معمولاً گران‌تر و وابسته به عوامل متعدد |
| پرداخت در محل | ندارد | دارد |
| زمان تحویل | ۲۴ تا ۷۲ ساعت | ۲۴ ساعت تا ۵ روز (ارسال یک‌روزه در تهران) |
| جبران خسارت | تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان | ۴۰۰ هزار تا ۱۰۰ میلیون تومان (تا ۳۰۰ میلیون برای قراردادی‌ها) |
- مالکیت: پست پیشتاز زیر نظر دولت و معمولاً پایدارتر از نظر قیمت و ساختار است، پس برای افرادی که با سازمان‌های دولتی کار می‌کنند یا به خدمات رسمی نیاز دارند مناسب‌تر است. در مقابل، تیپاکس که خصوصی و منعطف‌تر است، برای کسب‌وکارهایی که به دنبال خدمات سریع‌تر، شخصی‌سازی‌شده یا قابل‌مذاکره هستند، انتخاب بهتری محسوب می‌شود.
- بسته‌بندی: اگر بسته‌بندی برای شما دغدغه است یا نمی‌خواهید وقت صرف آماده‌سازی بسته کنید، پست پیشتاز گزینه‌ی مناسب‌تری‌ست. اما اگر خودتان بسته را حرفه‌ای بسته‌بندی می‌کنید یا برندتان بسته‌بندی خودش را دارد، تیپاکس می‌تواند کافی باشد.
- ابعاد مرسوله: برای ارسال مرسولات پستی کوچک مانند فلش‌مموری، کارت بانکی یا لوازم سبک، پست پیشتاز انتخاب مطمئن‌تری است. اما اگر بسته‌ی شما ابعاد متوسط یا بزرگ دارد، در تیپاکس مشکلی نخواهید داشت.
- پیگیری مرسوله: اگر برایتان مهم است که از چندین روش مختلف وضعیت بسته‌تان را پیگیری کنید (مثلاً از طریق پیامک، تلفن یا اپلیکیشن)، پست پیشتاز مناسب‌تر است. اما اگر تعداد سفارش‌های زیادی دارید و احتمال فراموشی کد رهگیری وجود دارد، تیپاکس گزینه‌ی بهتری است؛ چون با شماره‌ی سفارش یا حتی تماس با پشتیبانی می‌توانید وضعیت بسته را پیگیری کنید، بدون اینکه حتماً کد رهگیری را داشته باشید.
- هزینهی ارسال: اگر قیمت برای شما مهم‌ترین معیار است (مثلاً دانشجو هستید، یا مرسولات زیادی ارسال می‌کنید)، پست پیشتاز معمولاً اقتصادی‌تر است. اما اگر حاضر هستید برای خدمات سریع‌تر یا خاص‌تر بیشتر هزینه کنید، تیپاکس گزینه‌ی خوبی است.
- پرداخت در محل: این ویژگی برای فروشگاه‌های آنلاین یا افرادی که نمی‌خواهند فرستنده هزینه را پرداخت کند مهم است. بنابراین تیپاکس در این بخش برای کسب‌وکارهای آنلاین مزیت بزرگی دارد. در مقابل، برای ارسال‌های شخصی یا بدون نیاز به پرداخت گیرنده، پست پیشتاز هم کفایت می‌کند.
- زمان تحویل: اگر سرعت و تحویل در روز مشخص برایتان حیاتی است، پست پیشتاز با زمان‌بندی قابل‌پیش‌بینی‌تر، انتخاب مطمئن‌تری‌ست. به‌ویژه اگر ارسال به مناطق کوچک، روستاها یا شهرهای کم‌دسترس دارید، پست پیشتاز به دلیل پوشش گسترده و سراسری خود گزینه‌ی مناسب‌تری است. در مقابل، اگر در تهران هستید یا نیاز به ارسال خیلی فوری دارید، تیپاکس با امکان ارسال یک‌روزه و تمرکز روی شهرهای بزرگ، عملکرد سریع‌تری دارد.
- جبران خسارت: برای افرادی که بسته‌های ارزشمند یا تعداد بالایی مرسوله ارسال می‌کنند (مثلاً فروشگاه‌ها یا شرکت‌ها)، سقف بالای جبران خسارت تیپاکس به‌خصوص برای مشتریان قراردادی، مزیت مهمی به حساب می‌آید. اما اگر مرسوله‌ی شما نیاز به بیمه‌ی خاصی ندارد، پست پیشتاز نیز کفایت می‌کند.
ارسال کالا با پست پیشتاز سریع‌تر است یا تیپاکس؟
پست پیشتاز، یا همان پست سفارشی سریع، یکی از روش‌های سریع ارسال در ایران است که بسته‌ها را بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت به مقصد می‌رساند. این سرویس برای مراکز استان معمولاً تا ۴۸ ساعت و برای شهرستان‌ها تا ۷۲ ساعت زمان میبرد. در مقابل، تیپاکس بسته‌ها را در بازه‌ای بین ۲۴ ساعت تا ۵ روز کاری تحویل می‌دهد که این زمان بسته به فاصله‌ی مبدا تا مقصد متغیر است و در برخی شرایط ممکن است طولانی‌تر شود.
اما برای ارسال‌های درون‌شهری سریع، به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که زمان و کیفیت تحویل برایشان حیاتی است، اسنپ‌باکس گزینه‌ای حرفه‌ای و مطمئن‌تر محسوب می‌شود. شما می‌توانید سرویس مناسب نوع مرسوله‌تان – مثل پیک موتوری یا وانت (با یا بدون حمل بار) – را انتخاب کرده و در سریع‌ترین زمان ممکن مرسوله را به پیک تحویل دهید. مرسوله‌ها تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان بیمه می‌شوند و قابلیت رهگیری لحظه‌ای روی نقشه هم فراهم است.
اگر ارسال فوری دارید، همین حالا سفارش خود را ثبت کنید و اگر صاحب کسب‌وکار هستید، با پر کردن فرم ثبت‌نام، از راهکارهای اختصاصی اسنپ‌باکس بهره‌مند شوید.
سخن آخر
با اوج گرفتن خرید آنلاین پس از همه‌گیری ویروس کرونا، شناخت سرویس‌های مختلف ارسال بسته اهمیت زیادی پیدا کرده است. در نهایت، انتخاب بین پست پیشتاز و تیپاکس به نیازهای شما بستگی دارد. اگر به‌دنبال صرفه‌جویی در هزینه و پوشش سراسری هستید، پست پیشتاز گزینه‌ای قابل‌اعتماد است. اما اگر سرعت، پرداخت در محل یا انعطاف‌پذیری بیشتر برایتان اهمیت دارد، تیپاکس انتخاب مناسبی‌ست.
در کنار این دو، سرویس‌هایی مانند اسنپ‌باکس هم برای ارسال‌های فوری درون‌شهری می‌توانند پاسخ‌گوی نیاز بسیاری از افراد و کسب‌وکارها باشند. قبل از انتخاب، نوع بسته، مقصد و اولویت‌های خود را بسنجید تا بهترین تصمیم را بگیرید.
سوالات متداول
۱. تیپاکس چند روزه می‌رسد؟
بسته‌های تیپاکس معمولاً بین ۲۴ ساعت تا ۵ روز کاری به دست گیرنده می‌رسند.
۲. پست پیشتاز چند روزه می‌رسد؟
پست پیشتاز معمولاً بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت (۱ تا ۳ روز کاری) زمان نیاز دارد تا بسته را به مقصد برساند.
۳. برای ارسال بسته به مناطق دورافتاده یا روستایی، کدام سرویس بهتر است؟
پست پیشتاز با توجه به پوشش سراسری و دولتی خود، گزینه‌ی مناسب‌تری برای ارسال به مناطق کم‌دسترس و روستاهاست.
۴. آیا اسنپ‌باکس امکان پرداخت در محل دارد؟
بله، اسنپ‌باکس امکان پرداخت در محل را برای کاربران فراهم کرده است. فرستنده می‌تواند انتخاب کند که هزینه ارسال توسط گیرنده هنگام تحویل بسته پرداخت شود.
